Mijn naam is Peter Jonkergouw. Als kind heb ik vaak het gevoel gehad dat ik niet goed genoeg was. Die gevoelens bleven, ook toen ik ouder werd. Om me toch ‘goed genoeg te voelen’ compenseerde ik dit gevoel met het helpen van anderen. Op zich niet verkeerd, maar op de lange termijn werkt dit averechts. De kunst is namelijk om jezelf uiteindelijk als totaalpakket te zien met al je plus- en minpunten en daarmee authenticiteit na te streven. Nog steeds is betrokkenheid de rode lijn in mijn leven en wens ik dat het goed gaat met de mensen om mij heen. Voorheen kwam dat voort uit helpen, nu komt het voort uit oprechte liefde en interesse.
"IJzer wordt gehard in vuur en olie, een mens vaak in pijn, angst en ellende"
In een leven vol met ervaringen, avonturen maar ook teleurstellingen is het de truc om open en zacht te blijven en niet hard, bitter of zuur. Je kan het vergelijken met ijzer: als je ijzer niet soepel houdt, zal het breken. Het draait allemaal om de juiste combinatie tussen hardheid en flexibiliteit. Als je dit betrekt op de mens, heeft dit alles met weerbaarheid te maken. Het is niet moeilijk om hard te worden, integendeel. Maar de mooie dingen in het leven krijg en ervaar je als je open en zacht bent en niet leeft met een muur om je heen. Mensen zijn vaak bang voor pijn en deze angst zorgt ervoor dat ze zich afsluiten. Het einddoel van mijn training is weerbaar, sterk en onafhankelijk te worden, zodat je je kunt veroorloven om ook open en zacht te blijven.
Bijna-doodervaring
De avond na mijn scheiding zat ik alleen boven de werkplaats en dacht wat zal ik eens gaan doen. Ik voelde me eenzaam en alleen. Wat zal ik eens doen, wat zal IK eens doen, wat wil IK, ik na 23 jaar 'wij'.
Dat was niet moeilijk. Woest avontuur. Ik dacht 'wat zou ik willen als ik niet gehinderd zou zijn door enige realiteitszin'. Dan zou ik de Zambezi bevaren. Oké, dan doe ik dat binnen vijf jaar, nam ik me voor. En vanaf dat moment werd dat mijn doel. Sportschool, mentale training en wildwatervaren in heel Europa. We zouden met vijf man gaan. Uiteindelijk bleef alleen ik over en na drie jaar was ik er klaar voor. Ik was nog nooit alleen op vakantie geweest, nog nooit zo ver weg of zo lang, en wat ik daar ging doen kende ik alleen van Youtube filmpjes. Want in Europa is geen big volume wild water.
Aangekomen in Livingstone Zambia, kreeg ik na een week de kans het water op te gaan. Voorheen was het te hoog en niet vaarbaar. De eerste grote versnelling was Three ugly sisters and the mother. Ik mocht voorop, straight through the middle, vier enorme golven met brekers van links en rechts. Wat een enorm geweld. Na 300 meter was het vel van mijn linker hand en had ik vreselijke kramp in mijn benen en handen. Maar de adrenaline spoot uit mijn oren. Hier was ik voor gekomen.
Drie dagen later stonden de versnellingen 1 tot en met 10 op het programma. Hele grote jongens. Rapid 4 Morning glory is de eerste moeilijke. Bij het scouten van de kant trekt iedereen wit weg, wat een beest. Een moeilijke aanvaar lijn, en een veilig pad van één meter breed tussen twee enorme walsen. De foutenmarge is nul. Als je het verprutst gaat dat pijn doen. Eén van de gidsen die hem voor zal varen verprutste het. Hij wordt in de wals onder water uit zijn boot getrokken en komt 100 meter verder pas boven. Goed voor het vertrouwen. Na enkele stressplasjes is het mijn beurt. Mijn hart is compleet op hol. Naar mijn boot, boot op de rots, instappen, spatzeil dicht. Adem in. Langzaam uit. Hoofd leeg. Nog een keer. Totale ontspanning. Nog één ademhaling, een agressieve uitademing, focus, en... weg. Peddel peddel kijk draai. Met een enorme snelheid schiet ik op de versnelling af met rustige peddelslagen waarin al mijn kracht ligt, zie ik alleen de plek waar ik moet zijn. Tref hem precies en ben erdoor.
Yes! Gehaald! Ik ontspan, raak een draaikolk, ga om en ben ineens onder water. In een kolk kun je bijna niet rollen. Ik wacht en wacht en wacht, kan niet meer en rol, perfect, kom boven en wordt geramd door Garry, die me komt helpen. Door de enorme klap ga ik om en ben weer onder water, ik heb geen adem gehaald ik kan niet meer, trek mijn spatzeil los en zwem naar boven, maar wordt naar beneden de diepte ingetrokken. Alles wordt donker en mijn oren doen pijn. On the Zambezi you can get a lot of downtime, hier heb ik me thuis mentaal op voorbereid. Ik onthecht me van mezelf en na wat een eeuwigheid lijkt, zie ik licht en zwem uit alle macht naar boven. Daar kijk ik in de verschrikte gezichten van de anderen die me zoeken.
Dit ondergetrokken worden op het moment dat je totaal niet meer kunt en dan machteloos moeten afwachten aan welke kant van de sluier je wakker wordt, blijkt een groot trauma voor me te zijn. Hierna krijg ik op de rivier te maken met extreme angst die ik alleen in bedwang kan houden door mijn ontspan- en focustechniek, maar het lukt me maar net. Wat een hel. Het antwoord op de vraag die me vaak heeft bezig gehouden (ben ik werkelijk zo moedig als ik denk of stap ik terug op het moment dat het om leven of dood gaat?) is hier beantwoord. Ik ben blijven varen op de Zambezi, maar wel tegen een enorme prijs. Het heeft me daarna vier jaar gekost om onder alle omstandigheden weer volledig te kunnen ontspannen en zonder angst te kunnen varen.
Werkervaring
Het werken met mensen heeft me altijd getrokken. De eerste zeven jaren als beroepsonderofficier bij de Landmacht. Ik had het geluk dat ik enkele zeer menselijke en kundige collega’s had waarvan ik veel heb geleerd.
Je kunt een mens dwingen tot een minimale prestatie, tot een maximale echter niet. Dat doet iemand niet voor een organisatie, niet voor een hoger doel of voor geld, maar voor jou. Omdat jij alles voor hem over hebt. Een mens floreert als hij zich veilig voelt, gewaardeerd en gezien. Als hij onderdeel uitmaakt van 'wij'. Teambuilding, het verleggen van grenzen en opbouwen van zelfvertrouwen was dagelijkse kost.
De eerste jaren heb ik vooral gewerkt met manschappen, de jaren erna als coach van jongere leidinggevende collega’s. Hierna ben ik twaalf jaar maatschappelijk werker geweest in de dak- en thuislozenopvang. Mensen weer vertrouwen in het leven en zichzelf geven. Zorgen voor stabiliteit en uiteindelijk terug leiden richting een zelfstandig bestaan.